این روزها مراجعه به روانشناس نسبت به قبل زیاد مرسوم‌تر شده است. اما روانشناس خوب کیست؟ چطور یک روانشناس خوب و جلسه روانشناسی خوب را در بین تعدادی بسیاری تراپیست با متدهای گوناگون، تشخیص دهیم؟

چیزی که ما به آن می‌گوییم جلسه‌های مشاوره زیاد تر به گفتن روان‌درمانی شناخته خواهد شد و انواع مختلفی دارد. برای مثال رفتارگرا الگوهای رفتاری شما را مجدد تنظیم می‌کنند و درمانگرهای شناختی افکار غیرمنطقی شما را به چالش می‌کشند. انسان‌گراها فضایی امن برای شکوفایی شما فراهم می‌کنند و در روبه رو اگزیستانسیالیست‌ها شما را تشویق می‌کنند تا معنی زندگی را در پهنه هستی کشف کنید. طرفداران حقیقت درمانی نیز شما را به سمت رفتارهایی راهنمایی می‌کنند که ربط شما با دیگران را تسهیل می‌کند.

همانطور که فهمید شدید در دنیای درمانِ روانِ انسان هیچ نظریه یا تکنیک درمانی یکتا و انحصاری وجود ندارد. بسته به زمان، مکان و شخص مراجع کننده هر کدام از این روشها می‌تواند مؤثر باشد.

با این همه برای تشخیص درمانگر و روال درمان خوب، استانداردها و اصول عمومی وجود دارد که می‌توان به آن‌ها تکیه کرد. با هم به مرور ده راه تشخیص تراپیست و تراپی خوب می‌پردازیم.

درمان خوب دوستی و درمانگر دوست شما نیست

یادتان باشد فرایند درمان همانند فرایند دوستی نیست. ما با دوستان خود تجارت، تفریح یا حتی رابطه عاطفی برقرار می‌کنیم. در فرد روبه رو با درمانگر خود تنها داخل فرایند درمان می‌شویم. یادتان باشد که حرکت و ربط درمانگر امکان پذیر دوستانه باشد، اما او دوست شما نیست. اگر تراپیست دوست شما باشد، دیگر تراپیست شما نیست.

دوستی نیازی به برنامه، مقصد یا مقصد ندارد. شما می‌توانید بدون علت خاصی با دوستان خود زمان بگذرانید و از این کار لذت ببرید. در روبه رو، ماجرا با تراپیست متفاوت است. درمان یا همان تراپی عملی موثر و اشکار برای رفتن به سوی یک یا چند مقصد اشکار است.

در دوستی، شما و دوستانتان جایگاه و نگاه متقابل و برابری دارید. علایق، نیازها و نگرانی‌های شما و دوستانتان به یک اندازه مهم است. اما تراپی این‌طور نیست. جلسه تراپی طوری طراحی‌شده که یک‌طرفه و در رابطه مراجع باشد. هر عمل درمانگر فقط باید با یک مقصد صورت بگیرد؛ پشتیبانی به مراجع. اگر تراپیست شما از زمان تراپی برای هر مقصد فرد دیگر همانند گپ زدن یا چیزهایی همانند این منفعت گیری کند روال تراپی مشکل دارد.

تراپی خوب مبتنی بر شواهد است

درمان خوب شامل نگهداری اسبق، تشکیل فرضیه و آزمایش آنهاست. درمان خوب مبتی بر دانش مدرن است. در دیگر سو تراپیست خوب نیز اشتباهات را می‌پذیرد و اصلاح می‌کند. قولهای تراپیست شما باید بر پایه حقیقت‌ها باشد. اگر درمانگر پیروزی فرایند تراپی را ضمانت می‌کند یا قول تحول شخصیت شما را می‌دهد، حتما در مراجعه به او تجدید نظر کنید.

تراپیست خوب قیمت‌های انسانی مراجع را تایید می‌کند

در نظر داشته باشید که، سلامت روان فرآیندی است که شما برای دستیابی به اهداف زندگی خود انتخاب کرده‌اید. به زبان ساده سلامت روان توانایی رانندگی شما است نه مقصد سفر. در نتیجه در این سفر درمانگر راننده نیست، بلکه یک مربی رانندگی است.

درمان خوب به قضاوت‌ها مربوط می‌بشود، اما به قضاوت مردم نمی‌پردازد. اکثر افرادی که به تراپیست مراجعه می کنند به قدر کافی از سوی خودشان، همسالانشان، همسر، کارفرمایان، همسایگان و جامعه قضاوت شده‌اند و نیاز به قاضی جدیدی ندارند. از نظر دیگر پیشنهاد‌ها و اندرزهای تعداد بسیاری نیز شنیده‌اند و به قول قدیمی‌ها گوش‌های پری دارند.

مردم نه برای قضاوت و نصیحت بلکه برای یک توانایی شفابخش و بهبود دهنده، به تراپیست مراجعه می‌کنند. آنچه مراجع به آن نیاز دارد فهمیدن، همدلی، دقت، پذیرفتن و تشویق است.

همانطور که یک جراح ماموریت دارد بدون در نظر گرفتن ایدئولوژی، شخصیت اخلاقی، ثروت یا قومیت بیمار را عمل کند، درمانگر نیز باید انسانیت هر مراجعه کننده را بدون دقت به این که چه مقدار او و اعمالش را قبول می‌کند یا نه مورد دقت قرار دهد.

تراپیست خوب مشوق و شفاف است و به موقع بازخورد می‌دهد

می‌دانید چرا بازی‌های ویدئویی را این قدر دوست داریم؟ چون به ما به موقع و درست بازخورد خواهند داد. تراپی خوب هم این چنین روندی دارد.

اتاق درمان فضایی امن برای مراجع است تا صادقانه خود را ابراز و احساسات واقعی خود را کشف و فهمیدن کند. در این اتاق مراجع با درمانگر برای کشف خود کار می‌کند. در این مسیر تراپیست شما باید شفاف، مشوق و همراه باشد و با بازخورد به موقع، شما را تشویق کند.

درمان خوب محصول همکاری مراجع و تراپیست است

بهترین چیزی که می‌توان پیروزی فرایند درمان را ضمانت کند همکاری مراجع و تراپیست است. هنگامی همکاری وجود نداشت باشد، خبری هم از درمان موفق نیست. در نتیجه یکی از عوامل مهم برای خوب بودن یک تراپیست ربط گرفتن شما با شخصیت و مطمعن به او است. یک تراپیست هرچقدر خوش سابقه، مشهور و موفق باشد، اگر با شما ربط نگیرد برای شما سودمند نیست.

تراپیست خوب به شما ماهیگیری یاد می‌دهد

بدون لکنت باید او گفت اگر روال درمانی در جهت بهبود تاب‌آوری، استقلال تصمیم‌گیری و بهبود زندگی مراجع حرکت نکند، درمان انجام نمی‌بشود. اگر تراپیست را تحسین و خودتان را سرزنش می‌کنید باید در روال درمان تجدید نظر کنید. یک نشانه بد از روال درمان این است که به مرور وابستگی شما به درمانگر زیاد تر می‌بشود. شما باید در طول درمان فرایند حل قضیه را یاد بگیرید، نه این که به تراپیست وابسته شوید.

تراپیست خوب به عرصه‌های شخص شما دقت دارد

برخی از رویکردهای درمانی عمدتاً بر حال حاضر و اکنون یا آینده تمرکز دارند، در حالی که برخی دیگر عمدتاً بر روی تجسم مجدد ازمایش ها قبل تمرکز دارند. در هر صورت، درمان خوب کانتکست یا عرصه‌های شخصی شما را در نظر می‌گیرد. قبل زیاد تر یکی از کلیدهای حل مشکل است.

همه ما از جایی آمده‌ایم و این که از کجا آمده‌ایم، پیامدهایی برای امروز ما دارد. سابقه همه ما نقشه‌ای از توانایی و شخصیت ما اراعه می‌دهد. قبل کمکی برای حل مشکلات امروز است.

تراپی خوب توانایی ذهنی و دنیای درونی مراجع را در نظر می‌گیرد

توانایی‌های حسی شخص ما ترکیبی از ژنتیک و توانایی‌های زندگی می باشند؛ دو ویژگی منحصر به فرد. در نتیجه با وجود همه شباهت‌ها باید در نظر بگیریم هر انسان موجودی کاملا منحصر به فرد است. این منحصر به فرد بودن علتمی‌بشود فهمیدن متغیری نسبت به رخدادهای اطرافش داشته باشد.

تراپیست‌های خوب می‌دانند که برای فهمیدن مراجع، باید توانایی ذهنی او را فهمیدن کنند. این به آن معنی است که تراپیست باید بفهمد شرایط چه معنایی برای مراجع دارد. به طور مثال تراپیست فهمیدن می‌کند مادر شما هرچند یک آدم عادی است، اما در دنیای شما فردی به شدت خاص و مهم است.

تراپی خوب حمایترا نظر، یادگیری را طلب و عمل کردن را تسهیل می‌کند

تراپیست و تراپی خوب مراجع را در سطوح گوناگون دچار فرآیند فعال درمان می‌کند. این درگیری شامل احساسات، شناخت و حرکت مراجع می‌بشود. برای داشته باشید درمان خوب شامل تمرکز بر عمل های مراجع، تمرین توانایی‌های تازه، در پیش گرفتن عادت‌های تازه است. به طور خلاصه تراپی خوب حمایترا نظر، یادگیری را طلب و عمل کردن را تسهیل می‌کند.

تراپی مؤثر تنها با همکاری مراجع رخ می‌دهد

در نهایت باید او گفت همه این موارد تنها هنگامی اهمیت اشکار می‌کند که مراجع همکاری کاملی با تراپیست داشته باشد. نمی‌بشود ما به تراپیستی مراجعه کنیم و سپس از اتاق درمان مجدد همان راه و توانایی زیسته اسبق را در پیش بگیریم. این روش احتمالا علتبشود حال ما به طور موقت خوب بشود، اما تاثییر معناداری در زندگی ما نخواهد داشت.

به قول معروف همه‌ی درمان‌های روانشناسی نوعی خوددرمانی است. به جز موارد خاص، تا اراده مراجع با تراپیشت همراه نباشد تراپی هیچ منفعت‌ای ندارد.

جدول قیاس رفتارهای تراپیست خوب با تراپیست بد

منبع: Psychologytoday

منبع جدول: تهیه شده در چطور